Ҷумъа 29 Март 2024 мелодӣ / 18 Рамазон 1445 ҳиҷрӣ қамарӣ

Мансури Ҳошимии Хуросонӣ

 Дарси ҷадид: Дарсҳое аз он ҷаноб дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад; Аҳодиси саҳиҳе аз Паёмбар дар ин бора; Ҳадиси 3. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Гуфтори ҷадид: Гуфторе аз он ҳазрат дар бораи инки фуру бурдани амдии сар дар об ҳаргоҳ сабаби расидани об ба гулӯ шавад, сабаби қазоъи рӯза аст. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Пурсиши ҷадид: Оё ақиқа кардан барои навзод, машрӯъ аст? Барои мутолеъаи посух, инҷоро клик кунед. Барои мутолеъаи муҳимтарин матолиби пойгоҳ, ба саҳифаи аслӣ муроҷиъа кунед. Нақди ҷадид: Ман ба унвони касе ки даъвати ҷаноби Мансурро пазируфта ва мусаммам ба заминасозӣ барои зуҳури Маҳдӣ аст, чигуна метавонам таколифи шаъии худам монанди намозу рӯза ва ҳаҷҷу закотро анҷом бидиҳам? Қабули даъвати ҷаноби Мансур сарфи назар аз инки барои зуҳури Маҳдӣ лозим аст, чи фойидае барои ман аз ҷиҳати амали ба таколифи шаръӣ дорад?! Барои мутолеъаи барраси, инҷоро клик кунед. Номаи ҷадид: Фарозе аз номаи он ҳазрат ки дар он дар бораи шиддат гирифтани бало ҳушдор медиҳад ва иллати он ва роҳи пешгирӣ аз онро табйин мекунад. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Нуктаи ҷадид: Нуктаи «Як қадам монда ба субҳ» навиштаи «Илёс Ҳакимӣ» мунташир шуд. Барои мутолеъаи он, инҷоро клик кунед. Барои мутолеъаи муҳимтарин матолиби пойгоҳ, ба саҳифаи аслӣ муроҷиъа кунед.
loading
Адами имкони тақлид аз олимон бар пояи тақлид аз онон

Бо ин ҳама, бисёрӣ аз мусалмонон, хусусан дар кишварҳоӣ монанди Эрон, Ироқ ва Лубнон ихтиёри марҷаъӣ аз онон барои тақлидро бар ҳар мусалмоне воҷиб мешуморанд ва амали бидуни онро ботил ва ғайри қобили қабул мепиндоранд; Дар ҳоле ки далили бештари онҳо барои ин эътиқод, фатвоӣ олимонашон ба он аст ва ин ба маънои тақлиди онҳо бар пояи тақлид аст ки давраӣ ботил ва бемаъност; Чароки мусалламан тақлид, бар хилофи асли табиъӣ аст ва табъан бениёз аз далил нест ва далили он наметавонад мубтанӣ бар худаш бошад ва бо ин васф, чорае ҷуз иҷтиҳод дар тақлид нест, дар ҳоле ки онҳо навъан дар тақлиди худ муқаллиданд; Чароки барои он далиле аз шаръ ё ақл намешиносанд, магар таваҳҳуме ки барои бархишон падид омада мабнӣ бар инки тақлид аз олимон, аз боби руҷӯъи оқилон ба мутахассис аст, дар ҳоле ки ин таваҳҳум, аз воқеъият ба дур аст; Чароки мутахассис дар нигоҳи оқилон, баста ба мавзӯе ки дар бораи он ба ӯ руҷӯъ мекунанд, мутафовид аст ва дар нигоҳи онон, мутахассис дар дин касе аст ки руҷӯъ ба ӯ ононро ба яқин мерасонад, монанди Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам, на касе ки руҷӯъ ба ӯ танҳо муфиди занн аст, мононди муҷтаҳид; Бо таваҷҷуҳ ба инки дар умури динӣ, бар хилофи умури урфӣ ва дунявӣ, яқин мавзуъият дорад ва зарурӣ аст, дар ҳоле ки руҷӯъ ба ғайри Худованд ва касе ки аз ҷониби Ӯ сухан мегӯяд, табъан муҷиби яқин намешавад ва бо ин васф, уқалоӣ нест. [Бозгашт ба Ислом, саҳ 55-56]

Адами имкони иҷтиҳоди олимон бар пояи тақлиди онон

Инон мусалмоне ки даст аз тақлиди олимонашон бардошта ва ба манобеъи аслитари Ислом муроҷиъа кардаастро маломат мекунанд ки бо иҷозаи кадомин марҷаъи тақлид, тақлид дар Исломро тарк карда ва ба иҷтиҳод дар он рӯй овардааст; Чароки ба заъми онон, муҷтаҳид ҳангоме муҷози ба иҷтиҳод аст ки муҷтаҳиди дигар ба ҷавози иҷтиҳоди ӯ фатво дода бошад, дар ҳоле ки ин низ тасалсулӣ ботил ва сафсатаи ошкор аст; Зеро тақлид аз чунин касе мутавқифи бар тақлид аз касе хоҳад буд ки ба ҷавози тақлид аз ӯ фатво додааст, дар ҳоле ки тақлид аз он кас низ мутавақиф бар тақлиди аз касе хоҳад буд ки ба ҷавози тақлид аз ӯ фатво додааст ва ба ҳмин тартиб ки ҳаср намешавад ва амалӣ нест. [Бозгашт ба Ислом, саҳ 56]

Адами имкони вилояти мутлақаи фақиҳ

Гурӯҳе аз онон дар кишварҳое монанди Эрон, дар бораи олимони худ ғулув мекунанд ва онҳоро гумоштагонӣ аз ҷониби Худо ва сарпарастоне монанди Паёмбар медонанд ва монанди Худо ва Паёмбар фармон мебаранд; Чунон яҳудиён ки Худованд дар бораи онон фармудааст: ﴿اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِنْ دُونِ اللَّهِ; «Олимон ва роҳибони худро Худовандгороне ҷуз Худованд гирифтанд»; Бо таваҷҷуҳ ба инки онон мусалламан барои олимони худ намоз нагузориданд ва рӯза нагирифтанд, бал аз онҳо ба ҷои Худованд итоъат карданд ва ин ширке буд ки бар онон пӯшида буд. Дар ҳоле ки мусалламан олимони мусалмон, ҳар чанд солеҳ бошанд, аз гуфта ва кардаи нодуруст маъсум нестанд ва ин чизе аст ки худ ба он иқрор доранд ва бо ин васф, наметавонанд гумоштагони Худо ва сарпарастоне монанди Паёмбар бошанд; Чароки Худо ва Паёмбар, аз гуфта ва кардаи нодуруст маъсуманд ва рӯшан аст ки итоъат аз маъсум бо итоъат аз ғайри маъсум мунофот меёбад; Бо таваҷҷуҳ ба инки мухолифати гуфта ва кардаи ғайри маъсум бо гуфта ва кардаи маъсум, муҳтамал балки иҷмолан ҳатми аст ва бо ин васф, амр ба пайравӣ гуфта ва кардаи маъсум, мусталзими наҳй аз пайравии гуфта ва кардаи ғайри маъсум аст ва амри Худованд ба ҳарду, имкон надорад ва табъан нисбат додани чунин амре ба Ӯ, ҳар чанд бо такия бар ривоётӣ воҳид ва заннӣ, ифтирое бар Ӯ шумурда мешавад ки гуноҳӣ бас бузург аст. [Бозгашт ба Ислом, саҳ 56-57]

Адами имкони вилояти мутлақаи фақиҳ

Инсоф он аст ки итоъати бе чуну чаро аз касоне ки мумкин аст хоста ё нохоста, ба хилофи фармони Худо ва Паёмбар фармон диҳанд, маъқул нест ва наметавонад воҷиб бошад ва ин аз масоъили возеҳ ва зарурӣ дар Ислом аст; То ҷойе ки баъид нест мӯътақиди ба вуҷуби он, сафиҳ бошад ва монанди кӯдакон, маҳҷур шумурда шавад. Хусусан бо таваҷҷуҳ ба инки итоъати бе чуну чаро аз фардӣ ғайри маъсум ва вогузоридани ихтиёроти маъсум ба ӯ, одатан маншаъи фитнаҳои гуногун ва мафосиди бузурге чун истебдоди сиёсӣ аст ки барои иҷтиноб аз он кофӣ аст... Рӯшан аст ки тақвои чунин фарде низ модоми ки ба ҳадди исмат нарасад, зомини адами сӯъи истифодаи ӯ аз қудрат беқайд ва назораташ нахоҳад буд; Зеро бисёр дида ва шунида шудааст ки тақводороне чун ба қудрат расидаанд, аз ҳудуди Худованд таҷовуз кардаанд ва даст ба ситам ёзидаанд ва бо ин васф, қудрат бахшидан ба чунин касе бидуни тақйид ва назорат, илқоъи худ дар маърази ҳалокат аст ки зулми ба худ шумурда мешавад ва ҷойиз нест. [Бозгашт ба Ислом, саҳ 57-58]

Адами имкони вилояти мутлақаи фақиҳ

Тақлид аз олимон, ба ҳеҷ рӯй муҷзӣ нест ва иҷтиҳод бар умуми мусалмонон воҷиб аст; Албатта дар сурате ки мурод аз иҷтиҳод, шинохти яқинӣ аз ақойид ва аҳкоми Ислом бошад; Чароки агар мурод аз он, шинохти заннӣ аз онҳо ҳар чанд бо итикоъ ба ахбори оҳод ва мавҳумотӣ назири иҷмоъ бошад, тафовути чандоне бо тақлид надорад ва ба табаъи он муҷзӣ нест; Чароки иллати муҷзӣ набудани тақлид, муҷзӣ набудани итикоъ ба ғайри яқиниёт дар ақойид ва аҳкоми шаръӣ аст ва ин иллат миёни тақлид ва иҷтиҳод муттакӣ бар ғайри яқиниёт, муштарак аст ва бо ин васф, иҷтиҳоди муттакӣ бар ғайри яқиниёт, муҷзӣ нест, ҳар чанд аз тақлид беҳтар бошад; Бал ҳар коре ки барои шинохти яқинӣ аз ақойид ва аҳкоми шаръӣ лозим аст, ҳамон бар умуми мусалмонон воҷиб аст. [Бозгашт ба Ислом, саҳ 58-59]

Фарозҳое аз номаи он ҳазрат дар некуҳиши ҳокимони золим ва олимони вобаста ба онон

Зинҳор фиреби зоҳири ононро нахуред ва хоми илқоъоти онон нашавед; Зеро онон монанди шаётинанд ки аз рост ба суроғатон омадаанд... Дар ҳоле ки рост ва чап ҳар ду бероҳаанд ва ба як анҷом меанҷоманд ва он ҳамоно оташ аст ки бад анҷоме барои гумроҳон аст. Дини Худоро бо китоби Ӯ ва халифааш бишиносед, на бо ороъи риҷол; Зеро касоне ки дини Худоро бо ороъи риҷол шинохтаанд, дини Худоро нашнохтаанд... [Номаи дувоздаҳум]

Фарозҳое аз номаи он ҳазрат дар некуҳиши ҳокимони золим ва олимони вобаста ба онон

Инон ҳанӯз болиғ нашуда буданд ки фарёд заданд ва ҳанӯз бол дар наёварда буданд ки парвоз карданд ва ҳанӯз шино наёмӯха буданд ки ба дарё париданд! Пас ҷомаеро бар тан намудаанд ки барои онон бузург аст ва кафшеро по кардаанд ки аз пояшон боз мемонд! Бузургтар аз даҳонашон луқма бардоштаанд ва бештар аз шикамашон таъом хурдаанд, пас наздик аст ки дандонҳошон аз ҳам гусаста шавад! Монанди роҳибони ҷома мепӯшанд, вале монанди кофирон меандешанд ва монанди солеҳон сухан мегӯянд, вале монанди ҷабборон амал мекунанд! Чунон морҳои хуш хат ва холанд ки дарунӣ оканда аз заҳр доранд! Бомдодон барои ситам берун меоянд ва шомгоҳон барои найранг ба хона боз мегарданд! Дилҳошон аз кибру оз оканда аст ва ҷуз ҳифзи қудраташон савдое дар сар надоранд! Мустакбиронро некуҳиш мекунанд, дар ҳоле ки худ аз зумраи ононанд ва муддаъиёниро дуруғгӯ мешуморанд, дар ҳоле ки худ иддаъои ононро доранд! Динро фидои сиёсат кардаанд ва охиратро ба дунӯ фурухтаанд! Гуноҳони бузург кардаанд ва бидъатҳои зишт ниҳодаанд! Ноҳалолро ба мансабҳо гумоштаанд ва фурумоягонро ба мақомҳо расондаанд! Неконро манзавӣ сохтаанд ва хайрхоҳонро бадном намудаанд!... [Номаи дувоздаҳум]

Фарозҳое аз номаи он ҳазрат дар некуҳиши ҳокимони золим ва олимони вобаста ба онон

Чаро ҳеҷ як аз онон ки дар замин мекнат дода шуданд ба сӯӣ халифаи Худованд дар он фаро нахонданд ва аз молу силоҳи худ ба ӯ набахшидад то монанди онон дар он менат дода шавад? Оё тарсиданд ки аз мекнаташон дар он коста шавад? Лоҷарам ҳамаи мекнаташон дар онро аз даст хоҳанд дод ҳангоме ки халифаи Худованд дар он ба мекнат мерасад, то ҷойе ки хушбаттарини онон касе хоҳад буд ки гӯсфандони қарияи падарашро мечаронад! Оё ҳокиме дар дунё ёфт намешавад ки ҳукумати худ дар онро бифурӯшад, дар изои инки барояш ҳукумате дар биҳишт бошад? Ҳароина Худованд ба гирифтани ҳукумати онон бо қаҳр қодири аст, вале мехоҳад ки онро бо рағбат ба Ӯ биспоранд. [Номаи дувоздаҳум]

Фарозҳое аз номаи он ҳазрат дар некуҳиши ҳокимони золим ва олимони вобаста ба онон

Зинҳор! Шайтон шуморо нафиребад ки таваҳҳуми истирор кунед ва бигӯйед ки инсон барои мо аз дигарон беҳтаранд ва моро аз инон гузире нест ва дафъи афсад ба фосид мекунем; Чароки агар шумо тақво пеш гиред ва розӣ ба фасод нашавед ва аз пайравии тоғут бипарҳезед, Худованд барои шумо аз ҷойе ки намепиндоред роҳе мегушояд ва шуморо ду баҳра аз раҳматаш арзонӣ медорад ва барои шумо нуре қарор медиҳад то дар партуви он гом бирдоред ва кӯтоҳии гузаштаятонро мебахшояд; Чароки Ӯ бисёр омӯзанда ва меҳрубон аст... Худованд ҳаргиз бандагони хешро миёни бад ва бадтар саргардон насохта ва Ӯ Ҳакмитар ва Каримтар аз он аст ки чунин карда бошад, бал барои онон варои бад ва бадтар, хубӣ қарор додааст, вале бештари онон аз он бехабаранд. Акнун ман берун омадаам то шуморо аз он хабар диҳам ва пас аз рӯзгоре ки бар шумо дароз омадааст, парда аз рӯӣ он баргирам, бошад ки басират ёбед. [Номаи дувоздаҳум]

Номае аз он ҳазрат барои яке аз ёронаш ки дар он ӯро панд медиҳад ва аз разоъили ахлоқи барҳазар медорад.

Туро суфориш мекунам ба тарс аз Худо дар пинҳониву ошкор ва инки Ӯро бисёр ёд кунӣ; Чароки бисёр ёд кардани Ӯ сипарӣ пос доранда дар баробари гуноҳон аст ва туро суфориш мекунам ба шинохти дин ва огоҳӣ аз ақойид ва аҳкоми он; Чароки ноогоҳӣ аз ақойиди он заминаи гумроҳӣ ва ноогоҳӣ аз аҳкоми он заминаи гуноҳкорӣ аст ва ҳар кас бо дин ошнотар аст ба иқомаи он тавонотар аст ва туро суфориш мекунам ба ҳарфшунавӣ ва фармонбардорӣ аз касоне ки Худованд ононро бар ту гумоштааст; Чароки ҳарфшунавӣ ва фармонбардорӣ аз онон мояи ободнии дунё ва охират ва хайру салоҳи мусалмонон аст ва туро суфориш мекунам ба инки салиқаи худро монанди ақидаи худ надонӣ ва раъйи худро ҷузъӣ аз дини худ напиндорӣ... [Номаи сездаҳум]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор додааст, холӣ намемонад.

Тарҷумаи гуфтор: Яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур мефармояд: Худованд дар Китоб чизе ки мардум қодир ба анҷоми он набошандро нозил накарда ва дар он нозил кардааст: «Аз аҳли зикр бипурсед агар намедонед», пас ҳеч замоне бидуни марде аз аҳли зикр нест ки мардум дар бораи чизе ки намедонанд аз ӯ бипурсанд ва ӯ ба онон посухи дуруст диҳад ва агар ба ин ҷоҳилон бигӯйи ки ин мардро бишносед ва аз ӯ бипурсед, хоҳанд гуфт ки шумо ҷуз аҳли бидъат нестед! Гуфтам: Фидоят шавам, инҳо мегӯянд ки уламо ҳамаяшон аҳли зикр ҳастанд, пас фармуд: Оё ҳамаяшон ҳаргоҳ аз онон пурсида шавад посухи дуруст медиҳанд? Гуфтам: На, Фармуд: Худованд ба пурсидан аз гурӯҳе амр намекунад ки мумкин аст посухи дуруст надиҳанд! [Фақараи 17 аз гуфтори шишум]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор додааст, холӣ намемонад.

Тарҷумаи гуфтор: Шуморе аз ёронамон моро хабар доданд, гуфтанд: Мо ҷамоъате назди Мансур будем, дар ҳоле ки ӯ андешнок заминро ламс мекард ва ба оҳистагӣ мефармуд: Худовандро чунонки сазовор аст нашнохтанд! Худовандро чунонки сазовор аст нашнохтанд! Худовандро чунонки сазовор аст нашнохтанд! Сипас сари худро ба сӯӣ мо боло овард ва фармуд: Бинависед! Пас шурӯъ кардем ба навиштан, пас фармуд: Худовандро чунонки сазовор аст нашнохтанд ҳангоме ки гуфтанд: «Худованд дар ин уммат халифае қарор надод», дар ҳоле ки медонанд дар умматҳои пешин қарор дод ва ҳеч гоҳ суннати худро тағйир намедиҳад, магар инки худ аз тағйире хабар диҳад ва аз хатми набувват хабар дода ва аз хатми хилофат хабар надода, бал дар бораи касоне аз ин уммат ки имон оварданд ва корҳои шойиста анҷом доданд фармудааст: «Ҳатман ононро дар замин халифа мегардонад ҳамон тавр ки касоне пеш аз ононро халифа гардонд», пас суннати Ӯ дар халифа қарор додани мардоне аз аҳли имон ва корҳои шойиста пас аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам то рӯзи қиёмат ба қуввати худ боқи аст, вале чун онро ба инон ки фаромӯшаш кардаанд ёдоварӣ мекунам, аз ман баййина талаб мекунанд, дар ҳоле ки баййина ҷуз бар ӯҳдаи онон нест; Зеро онон тағйири суннатеро иддаъо мекунанд ки ба субути он дар умматҳои пешин иқрор доранд ва ман мункири тағйри он ҳастам ва онон медонанд ки баййина бар ӯҳдаи муддаъӣ аст ва бар ӯҳдаи мункир нест! Бо ин ҳол, ман барои онон баййина овардаам ва он оёте аз Қуръон аст ки бар онон мехонам, вале онон дар посухи ман ба кори падаронашон истинод мекунанд! Мегӯянд: «Ту донотарӣ ё саҳоба ва тобеъин?!» дар ҳоле ки худ аз Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ривоят мекунанд: «Чи бисёр ноқили донише ки худ донише надорад ва чи бисёр ноқили донише барои касе ки аз ӯ донотар аст» ва мегӯянд: «Ин бидъат аст», дар ҳоле ки бидъат чизе буд ки падаронашон дар Сақифа бунён ниҳоданд, ҳангоме ки аз ончи ёдоварӣ шудандро аз ёд бурданд, ҳамон тавр ки гузаштагон аз ёд бурданд, пас гуфтанд: «Аз мо амире бошад ва аз шумо амире»... [Фақараи 19 аз гуфтори шишум]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор додааст, холӣ намемонад.

Тарҷумаи гуфтор: ...сипас бо Абу Бакр байъат карданд, дар ҳоле ки медонистанд Худованд ононро ба байъат бо ӯ амр накардааст, пас Умар ҳангоме ки кор аз кор гузашт гуфт: «Байъат бо Абу Бакр корӣ аҷулона ва насанҷида буд ки Худованд аз шарри он ҳифз кард, пас ҳар кас монанди онро такрор кунад, байъате бар ӯ нест», вале ҳар такрор кунандае монанди онро такрор кард ва онон бо ӯ байъат карданд ва гуфтанд: «Байъат бо Абу Бакр ҳамин тавр буд»! Пас аз Умар дар хатояш пайравӣ карданд ва дар чизе ки ба дурустӣ гуфт пайравӣ накарданд! Пас чун инро ба онон ёдоварӣ мекунем то тавба ва ислоҳ кунанд, таъассуби ҷоҳилӣ ононро фаро мегирад, мегӯянд: «Эй вой! Оё мегӯйи ки Абу Бакр ва Умар хато карданд?!», дар ҳоле ки медонанд он ду худоёне ҷуз Худованд ё паёмбароне пас аз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам нестанд, бал ду марди солеҳ буданд ки дар бархӣ чизҳо дуруст амал накарданд ва дар бархӣ чизҳо хато ва ҳеч мӯъминеро намерасад ки аз он ду дар хатояшон пайравӣ кунад; Чунонки саҳоба дар бисёрӣ аз умур, бо он ду мухолифат карданд ва фуқаҳо дар масоъили бисёре бар хилофи фатвои он ду фатво доданд ва инон низ бар онон айб нагирифтанд ва нагуфтанд: «Эй вой! Абу Бакр ва Умарро дар хато донистанд»! То он гоҳ ки ман ончи онон барояшон пароканда гуфтандро барояшон якҷо кардам ва онро рӯшан ва бепироя барояшон овардам, пас бар онон гарон омад ва гуфтанд: «Ин дини ҷадиде аст»! Дар ҳоле ки он дини ҷадиде нест, балки ҳамон дини нахустин аст, магар инки манзурашон аз ҷадид чизе бошад ки аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ривоят мекунанд ки Худованд дар миёнашон мардеро бар меангезад ки динашонро барояшон тоза кунанд; Зеро ман динашонро пас аз инки мундарас шуда буд, барояшон тоза кардам ва барояшон дар баробари Худованд ихтиёри чизеро надорам ва нигаҳбони онон нестам. [Фақараи 19 аз гуфтори шишум]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор додааст, холӣ намемонад.

Тарҷумаи гуфтор: Яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт: Шунидам Мансур мефармояд: Ҳароина замин аз мардӣ одил аз зуррияи Иброҳим алайҳи салом ки Худованд ӯро имоме барои мардум қарор дода бошад холӣ намемонад ва ин аҳде аст ки Худованд бо Иброҳим алайҳи салом кард, ҳангоме ки ӯро бо калимоте озмуд, пас онҳоро ба анҷом расонд, пас «Фармуд: Ман туро имоме барои мардум қарор медиҳам, гуфт: Ва аз зуррияам низ? Фармуд: Аҳди Ман ба золимон намерасад», пас ин ҷоҳилони мунҳариф чи чизеро инкор мекунанд?! Оё инкор мекунанд ки аксари мусалмонон гумроҳ шуда бошанд?! «Дар ҳоле ки пеш аз онон аксари гузаштагон гумроҳ шуданд» ва онон аз Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ривоят мекунанд ки ба онон фармуд: «Шумо ваҷаб ба ваҷаб ва қадам ба қадам ба роҳҳои гузаштагон хоҳед рафт»! Пас бо вуҷуди сухани Худованд ва сухани Паёмбараш, чи чизеро инкор мекунанд?! Оё инкор мекунанд ки аксари саҳоба хато карда бошанд?! Дар ҳоле ки аксарашон дар рӯзи Уҳуд хато карданд, ҳангоме ки ба сӯӣ кӯҳ мегурехтанд ва ба аҳаде нигоҳ намекарданд ва Паёмбар дар пушти сарашон ононро мехонд, пас ононро бо андӯҳе бар рӯйи андӯҳе кайфар дод ва фармуд: «Бегумон касоне аз шумо ки дар рӯзи рӯёрӯйии ду гурӯҳ по ба фирор гузоштанд, шайтон ононро ба сабаби бархӣ аз ончи касб карда буданд ба лағзиш андохт» ва дар рӯзи Ҳунайн, ҳангоме ки касраташон ононро мағрур сохт, пас ононро бениёз накард ва замин бо ҳамаи вусъаташ бар онон танг шуд, сипас по ба фирор гузоштанд ва худ аз Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ривоят мекунанд ки фармуд: «Ҳароина гурӯҳе аз асҳобам (дар рӯзи қиёмат) ба сӯйи ман меоянд, пас аз атрофи ҳавз ронда мешаванд, пас мегӯям: Парвардигоро! Асҳобам! Асҳобам! Пас Мефармояд: Ту намедонӣ ки баъд аз ту чи кор карданд! Онон ба пушти сари худ боз гаштанд»! Пас бо вуҷуди сухани Худованд ва сухани Паёмбараш, чи чизеро инкор мекунанд?! Оё саҳоба ва тобеъинро худоёне ҷуз Худованд гирифтаанд, чунонки яҳудиён олимон ва роҳибонашонро гирифтанд?! «Дар ҳоле ки амр нашудаанд магар инки Худойи воҳидро бипарастанд, Худойе ҷуз Ӯ нест, Ӯ аз чизе ки шарикаш қарор медиҳанд мунназаҳ аст»! [Фақараи 20 аз гуфтори шишум]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор додааст, холӣ намемонад.

Тарҷумаи гуфтор: Яке аз ёронамон моро хабар дод, гуфт: Аз Мансур дар бораи сухани Худованди баландмартаба пурсидам ки мефармояд: «Ва касоне ки кофир шуданд мегӯянд ки ту Паёмбар нестӣ, бигӯ Худованд ва касе ки илми китоб назди ӯст ба унвони шоҳид миёни ман ва шумо кофӣ ҳастанд», пас фармуд: Шаҳодати Худованд китоби Ӯст ва ҳароина миёни Паёмбар ва умматаш ду шоҳид вуҷуд дорад: Китоби Худованд ва касе ки илми китоб назди ӯст ва ӯ халифаи Худованд дар миёни онон пас аз Паёмбар аст ва умматаш ҳеч гоҳ бидуни он ду нахоҳад буд то он гоҳ ки қиёмат фаро расад, гуфтам: Худованд манро фадои ту гардонад; Зеро чизе аз китоби Худованд ки пинҳон медорандро бароям ошкор кардӣ! Фармуд: Онро пинҳон намедоранд, вале дар он тадаббур намекунанд, ё бар дилҳо қуфлҳое аст! Дар ин ҳангом гиряам гирифт, пас фармуд: Туро чи мешавад?! Гуфтам: Барои мардум таъассуф мехурам; Чароки онон сухани туро нашунидаанд, дар ҳоле ки он ҳикмат ва фазлулхитоб аст ва агар онро мешуниданд, ҳидоят меёфтанд, пас фармуд: Бар онон таъассуф нахур: «Агар Худованд дар онон хайре меёфт ҳатман ба онон мешунавонд ва агар ба онон мешунавонд пушт мекарданд, дар ҳоле ки рӯйгардон буданд»! [Фақараи 21 аз гуфтори шишум]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад.

Чизе ки назди ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло милок аст, Ислом ва шӯҳрати ровӣ ба васоқат ё садоқат назди тоъифаи ӯст, на мазҳаби ӯ ё тазъифоти мухолифонаш бидуни далилӣ қобили қабул. Пас агар ровӣ аз аҳли суннат аст, милоки ҳоли ӯ назди аҳли суннат аст ва ҳолаш назди шиъа милок нест ва фарқе миёни ривоёти шиъа ва ривоёти аҳли суннат вуҷуд надорад ҳаргоҳ бо се асли пешгуфта созгор бошанд ва ровиёнашон маъруф ба васоқат ё садоқат назди аҳли мазҳаби худ бошанд. Ба ҳамин далил аст ки ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло ривоёте аз шиъаро монанди ривоёте аз аҳли суннат ихтиёр мекунад ва ривояти касеро ба хотири мазҳабаш тарк намекунад модоме ки мазҳабаш бар хилофи зарурии дин набошад, ба наҳве ки ӯро аз Ислом хориҷ созад; Чароки дар он сурат ӯ мунофиқ аст ва мунофиқ дар ҳеч заминае қобили қабули эътимод нест, агарчи ҳамаи мардум ӯро сиқа бидонанд. [Дарси яккум, муқаддама]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад.

Дарсҳои ҳазрати аллома Мансури Ҳошимии Хуросонӣ ҳафизаҳуллоҳ таъоло, ҳадафашон тазкияи мардум ва таълими Китоб ва ҳикмат ба онон ва меҳвар ва мабнояшон Қуръон ва суннат ва мавзӯъашон ақойид, аҳком ва ахлоқи Исломӣ аст ва мо аз миёнашон чизе ки ба масоъили муҳимтар ва мавриди ибтилотар марбут мешавадро интихоб кардаем ва онро ба гунае ки барои аҳли таҳқиқ ва мутолеъа осонтар бошад мураттаб сохтаем ва барои он таълиқотӣ муштамал бар зикри манобеъ ва бархӣ тавзиҳоти зарурӣ навиштаем. [Дарси яккум, муқаддама]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад.

Ҳар дарс, дар бораи як масъалаи эътиқодӣ ё фиқҳӣ ё ахлоқӣ аст ва аз се боб ташкил шудааст:

• Боби якум баёни оёте аз Қуръон ки ба масъала марбут мешавад ва дар он тафосири арзишманде аз ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло омада ки аз миёни гуфторҳои нуронии ӯ истихроҷ шудааст ва маъонии оётро ба гунае ки дилҳоро шифо медиҳад ва мардумро аз торикӣ ба нур мебарад, табйин менамояд.

• Боби дуввум аҳодиси саҳиҳе аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ки ба масъала марбут мешаванд бо зикри шавоҳид ва мутобеъоти онҳо ва дар он нукоти дақиқ ва тавзиҳоти судманде аз ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло омадааст ки маънои аҳодис, ҳоли ровиён ва назари олимонро табйин мекунад.

• Боби севвум баёни аҳодиси саҳиҳе аз аҳли байт алайҳи салом ки ба масъала марбут мешаванд бо зикри шавоҳид ва мутобеъоти онҳо ва дар он назири чизҳое аст ки дар боби дуввум омадааст. [Дарси яккум, муқаддама]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад.

Қоъида назди ҳазрати аллома ҳафизаҳулоҳ таъоло, ҳуҷҷияти хабари мутавотир ва адами ҳуҷҷияти хабари воҳид аст ва хабари мутавотир назди ӯ чизе аст ки дар ҳар табақа беш аз чаҳор мард онро ривоят кардаанд, ба шарти инки қарини якдигар набошанд ва дар бораи маъно ихтилоф накарда бошанд ва чизе ки ривоят кардаанд бо китоби Худованд ё суннати собит аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ё ақли салим таъоруз надошта бошад. Ҳамчунин, чизе ки дар ҳар табақа чаҳор мард онро ривоят кардаанд, дар ҳукми хабари мутавотир аст, ба шарти инки одил бошанд, илова бар се шарти пешин ва ин чизе аст ки баррасии ҳоли ровиён ҳаргоҳ беш аз чаҳор мард набошандро зарурӣ месозад. Аммо баррасии ҳоли онон ҳаргоҳ камтар ё бештар аз ин теъдод бошанд, коре аст ки ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло аз боби илзом анҷом медиҳад; Чароки аксари мусалмонон қоъил ба ҳуҷҷияти хабари воҳиди сиқа ё садуқ ҳастанд ва чи басо чизе ки тавассути панҷ мард ривоят шудаастро мутавотир намедонанд. Аз ин рӯ, ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло чизе ки ровиёни сиқа ё садуқ назди онон ривоят кардаандро ихтиёр мекунад то ҳуҷҷате бар онон бошад ва бошад ки онон ҳидоят ёбанд. [Дарси яккум, муқаддама]

Дар бораи инки замин аз мардӣ олим ба ҳамаи дин ки Худованд ӯро дар он халифа, имом ва раҳнамойе ба амри худ қарор дода бошад, холи намемонад.

Шарти ҳазрати аллома ҳафизаҳуллоҳ таъоло барои ихтиёри аҳодис, пас аз созгории маънои онҳо бо китоби Худованд ва суннати собит аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ва ақли салим, шӯҳрати ровиёни онҳо ба васоқат ё садоқат назди касоне аст ки аҳли мазҳаби онҳо ҳастанд, на мухолифони онҳо; Чунонки дар шарҳи ҳоли Ҷобир ибни Язиди Ҷуъфӣ онро табйин карда ва фармудааст: «Милок, ҳоли фард назди асҳоби ӯст (яъне аҳли мазҳаби ӯ); Чароки онон ба ҳоли ӯ огоҳтаранд ва назари сойири мардум ҳаргоҳ бо назари асҳоби ӯ мунофот дошта бошад, ҳуҷҷат нест; Чароки онон аз ӯ дуртаранд ва чи басо ба хотири дӯст надоштани мазҳабаш, дар бораи ӯ бад мегӯянд ва гувоҳи он, кори Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам аст ки ба яҳудиён фармуд: <Абдулло ибни Салом дар миёни шумо чигуна марде аст?> пас гуфтанд: <Хуби мо ва писари хуби мо ва сарвари мо ва писари сарвари мо ва олими мо ва писари олими мост>, пас суханашон дар бораи ӯро пазируфт; Чароки онон асҳоби ӯ буданд ва сипас ба онон хабар дод ки ӯ мусалмон шудааст, пас шурӯъ ба бадгӯйи дар бораи ӯ карданд ва гуфтанд: <Бадтарини мо ва писари бадтарини мост>, вале сухани онон дар бораи ӯро пас аз инки мухолифони ӯ дар мазҳабаш шунид напазируфт ва агар сухани мухолифон дар мазҳаб пазируфта шавад, чизе аз ҳадис боқӣ намемонад; Чароки ҳар тоъифае дар бораи тоъифаи дигар бад мегӯянд; Чунонки мебинӣ шиъаён ба чизе ки аҳли суннат ривоят мекунанд вақъе намениҳанд магар чизе ки онро ҳуҷҷате бар зидди онон қарор медиҳанд ва мебинӣ аҳли суннат ба чизе ки шиъаён ривоят мекунанд намегиранд магар бо таъаҷҷуб ва истиҳзоъ ва ҳар ду миёнаи роҳро гум кардаанд, вале мо ҳар чизе ки мусалмонон дар мутобиқат бо китоби Худованд ривоят мекунандро мепазирем ҳаргоҳ назди асҳоби худ ба ростгӯйи маъруф бошанд бидуни инки барои ҳеч як аз мазоҳиб таъассуб биварзем». [Дарси яккум, муқаддама]

Яке аз муҳимтарин ҳақоиқи табйин шуда тавассути ҷаноби Мансур дар китоби шарифи «Бозгашт ба Ислом» ки метавон онро мабнои назарӣ инқилоби ҷаҳонии Маҳдӣ ва нуқтаи азимат ба сӯӣ зуҳури он ҳазрат донист, имкони зуҳури он ҳазрат дар сурати иҷтимоъи шуморӣ кофӣ аз мусалмонон барои ҳифозат ва ҳимоят аз ӯст. Бар ин асос, ҳадафи ҷаноби Мансур, ташкили ин иҷтимоъ ва расондани он ба Маҳдӣ аст то битавонад бо ёрии он зуҳур кунад. Бо ин васф, ҳукумате ки ҷаноби Мансур дар садади ташкили он аст, ҳукумати Маҳдӣ аст ки монанди ҳар ҳукумати дигаре, дар сурати таҳаққуқи заминаҳои ин қобили ташкил аст ва машрӯъияти таҳаққуқи заминаҳои он бо меҳварияти ташкили иҷтимоъи мазкур, аз тавобеъи машрӯъияти ҳукумати Маҳдӣ аст; Ба ин маъно ки вақте ҳукумати Маҳдӣ машрӯъ аст, заминасозӣ барои он машрӯъият дорад ва ин аз боби таҳсил муқаддамаи воҷиб аст ки ақлан воҷиб маҳсуб мешавад, то ҳадде ки имкони наҳй аз он тавассути шореъ вуҷуд надорад; Чароки наҳй аз воҷиби ақлӣ қабеҳ аст, монанди наҳй аз таҳияи об барои ғусл ва таййи тариқ барои ҳаҷ ва ин сарфи назар аз он аст ки амри шаръӣ барои он ба ҷаноби Мансур расида бошад ё нарасида бошад. [Пурсиш ва посухи 25]

Ташкили ҳукумати Исломӣ дар замони ғайбати Маҳдӣ, ҳаргоҳ ба маънои ташкили ҳукумати он ҳазрат аз тариқи заминасозӣ барои он ба тартибе ки дар китоби шарифи «Бозгашт ба Ислом» табйин шудааст бошад, мумкин аст, ҷуз онки дар ин сурат, ташкили ҳукумати Исломӣ дар замони ғайбати Маҳдӣ маҳсуб намешавад, балки ташкили он бо рафъи ғайбати ӯ маҳсуб мешавад ва ҳар гоҳ ба маънои ташкили ҳукумате ҷуз ҳукумат Маҳдӣ бошад, мумкин нест ва ин мумкин набудан, аз аворизи тақсири мардум дар ҳифозат ва ҳимоят аз он ҳазрат аст ки сабаби ғайбати ӯ буда ва бо ин васф, масуълияти табаъоти он бар уҳдаи онон аст. Ҳосил онки ташкили ҳукумати Исломӣ дар ҳар замоне бо зоҳир сохтани Маҳдӣ мумкин аст ва бо ин васф, ташкили ҳукумати Исломӣ дар замони ғайбати он ҳазрат маъно надорад. [Пурсиш ва посухи 25]

Гирдиҳамойии мӯъминон барои ёрии имом Маҳдӣ алайҳи салом зарурӣ аст ва рӯзе бояд анҷом шавад... Ва иллати он ин аст ки ҳар як аз мӯъминон ба танҳойи ва ҷудо аз дигарон барои ёрии Маҳдӣ алайҳи салом кифоят намекунад, бал ӯ ба сипоҳӣ оросота ва омода ниёзманд аст ки битавонад бо иттикоъ ба он зуҳур кунад... Бо ин ҳол, коре ки акнун аз мӯъминон хоста мешавад, ҳиҷрат ба Хуросон нест, бал талош барои ҳамроҳ кардани шуморӣ кофӣ аз мардум аст ки пеш аз ҳиҷрат ба Хуросон бояд анҷом шавад. Бинобарин, мӯъминон бояд дар кишварҳо ва шаҳрҳои худ, дӯстон ва ошноёнашонро бо наҳзати заминасозӣ барои зуҳури имом Маҳдӣ алайҳи салом ҳамроҳ кунанд, то он гоҳ ки шумори кофӣ аз миёни онон барои ҳиҷрат ба Хуросон омода шаванд. Он гоҳ ҳиҷрат ба Хуросон барои онон осон хоҳад шуд; Чароки бархӣ аз онон бархӣ дигарро кӯмак хоҳанд кард ва Худованд пуштибони мӯъминон аст. [Пурсиш ва посухи 19]

Ҳақ он аст ки бояд заминасозӣ барои зуҳури Маҳдӣ алайҳи саломро бо имон ба ваъдаи Худованд анҷом дод ва набояд ба сабаби ҷаҳл ба бархӣ ҷузъиёти каммӣ ё кайфии он, дар лозим ва муфид будани он тардид раво дошт ва даъват кунандаи ба сӯӣ онро ба газофагӯӣ муттаҳам намуд. Ба ҳар ҳол, мӯъзали ғиёби Маҳдӣ алайҳи салом мӯъзали печидае аст ва Мансури Ҳошимии Хуросонӣ дар ҳоли талош барои ҳалли он ба сурати амалӣ ва майдонӣ аст ва барои ин кори душвор ва нафасгир, дасти кам ба ҳимояти яке аз кишварҳои Исломӣ ва ҳокимони мусалмон ниёз дорад. Худованд ба ҳамаи мусалмонон тавфиқи дарки ин ҳикматҳо ва ҳақоиқи гаронсангеро арзонӣ дорад ва дилҳои ҳокимони мусалмонро барои қабули он нарм гардонад то ҳар чи зудтар замина барои зуҳури оқоямон Маҳдӣ алайҳи салом фароҳам шавад ва масоъиб ва мӯъзалоти ҷаҳони Ислом поён пазирад; Чароки Ӯ бар ҳар коре тавоност ва бисёр Бахшанда ва Меҳрабон аст. [Пурсиш ва посухи 10]

Рамзи истифодаи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ аз парчами сиёҳ чаҳор чиз аст: Яккум инки истифода аз парчами сиёҳ, суннат аст; Чароки парчами Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам сиёҳ буд; Чунонки Ибни Аббос ва Бураяда ва Ҷобир ва Оиша ва дигарон инро ривоят кардаанд... Ба илова, парчами Алӣ ибни Абӣ Толиб дар ҷангҳояш низ сиёҳ буд... Бархӣ уламо эҳтимол додаанд ки алоқаи Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олили ва саллам ба парчами сиёҳ аз боби тафоъул яъне ба фоли нек гирифтан будааст... ва ин баъид нест; Чароки «سُؤْدُد» ба маънои азимат ва маҷд ва шараф аст ва «مُسَوَّد» ба маънои саййид яъне сурур ва солор аст... Ва ривоят шудааст ки Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам тафаъулро хуш медошт ва номҳои некуро ба фоли нек мегирифт... Бинобарин, истифодаи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ аз парчамҳои сиёҳ, пайравӣ аз суннати Расули Худо саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ва суннати халифаи рошидаш Алӣ ибни Абӣ Толиб алйҳи салом аст ва ин чизи аҷибе нест; Чароки ӯ дар ҳар чизе аз суннати он ду пайравӣ мекунад... Дуввум инки истифода аз парчами сиёҳ, барои мӯъминон дар рӯзе ки ҷамъ мешаванд ва дар роҳи Худованд ҷиҳод мекунанд, судмандтар аст... Севвум инки истифода аз парчами сиёҳ, расмӣ ройиҷ ва мутаъораф миёни касоне аст ки ба мусибати азиме дучор шудаанд... ва муҳтамал аст ки ин, яке аз чизҳойе бошад ки Мансури Ҳошимии Хуросониро ба истифода аз парчамҳои сиёҳ тарғиб кардааст; Зеро ӯ ба мусибати азиме дучор шуда... ва он ғайбати халифаи Худованд дар замин аст... Чаҳорум онки истифода аз парчами сиёҳ, муқобилаи ошкор бо фирқаи золим ва фосиде аст ки «Доъид» ном дорад; Чароки ин фирқа... парчамҳои сиёҳеро барои даъват ба сӯӣ ҳукумати мардӣ гумроҳ ва гомроҳ кунанда ба номи Абу Бакари Бағдодӣ истифода кард. Пас чун Мансури Ҳошимии Хуросонӣ онро дид, Парчамҳоеро барои даъват ба сӯӣ ҳукумати Маҳдӣ истифода кард то бо ин шева, дар баробари ин инҳирофи бузург ва хатарнок аз масири Ислом бойистад... Ин рамзи истифодаи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ аз парчамҳои сиёҳ аст. [Пурсиш ва посухи 9]

Хушбахтона бисёрӣ аз аҳкоми зарурӣ ва бунёдини Исломи монанди аркони намоз ва рӯза ва закот ва ҳаҷ, чунонки ҳазрати Мансури Ҳошимии Хуросонӣ дар бахшӣ аз китоби худ табйин фармудааст, аз тариқи китоби Худованд ва ахбори мутавотири Паёмбари Ӯ саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам маълум мешавад ва бо ин васф, метавон ба онҳо амал кард ва амал ба онҳо муҷзӣ аст, вале барои яқин ба сойири аҳкоми Исломи ва бароъати зимма аз онҳо, чорае ҷуз руҷӯъ ба халифаи Худованд дар замин нест ва ин коре аст ки ба бовари ҳазрати Мансури Ҳошимии Хуросонӣ мумкин аст; Чароки монеъи руҷӯъ ба ӯ чизе ҷуз тақсири мардум дар таъмини муқаддамоти он нест ва табъан рафъи ин монеъ ба маънои таъмини муқаддамоти руҷӯъ ба ӯ барои онон мумкин аст ва агар ин кор ба иҷтимоъи гурӯҳӣ кофии аз онон ниёз дорад ва гурӯҳӣ кофии аз онон иҷтимоъ намекунанд, гуноҳи ҳазрати Мансури Ҳошимии Хуросонӣ нест, бал гуноҳи худи мардум ва касоне аст ки ононро аз ин кор боз медоранд... Оре, ин заминасози зуҳури Маҳдӣ, мусалмонони ҷаҳонро аз вуқуъи як «Бечорагии бузург» хабар медиҳад ва ононро бо ироъаи роҳкорҳоӣ рӯшан ва амалӣ, ба берунрафт аз он фаро мехонад, вале бештари онон нидои эшонро намешунаванд ё мешунаванд ва дар намеёбанд, ҷуз андаке аз онон ки Худованд дилҳошонро барои эшон озмудааст ва албатта ҳамонон кофӣ хоҳанд буд ин шоъ Аллоҳ. [Нақд ва баррасии 1]

Иттихози алқоби неку барои пешвоён ва олимони дини, корӣ маъмули аст, бал суннатӣ Исломӣ ба шумор меравад... Чунонки лақаби «Мустафо» барои Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ва лақаби «Аҳмад» ки дар Инҷил бо он муъаррифӣ шуда... Ва лақаби «Муртазо» барои Алӣ аз ин қабил буда... Соири пешвоёни аҳли байт низ алқоби мухталифе монанди «Боқир», «Содиқ», «Козим» ва «Ризо» доштанд ки имрӯз ба онҳо шинохтатар ҳастанд то ба номҳои худашон, бал Маҳдӣ ки Мансур ба сӯӣ ӯ даъват мекунад низ номи дигаре дорад ва «Маҳдӣ» лақаб ва шӯҳрати ӯст... Бо таваҷҷуҳ ба ин шавоҳид, мумкин аст ки ҳадси шумо саҳиҳ бошад; Ба ин маъно ки «Мансур» низ лақаб ва шӯҳрати нависандаи китоби «Бозгашт ба Ислом» ва заминасози зуҳури Маҳдӣ бошад, вале бидуни шак ин чизи муҳҳиме нест ки фикри шумо ва кӯтоҳфикроне монанди шуморо ба худ машғул карда ва ба дастовези сустатон барои таблиғ бар зидди ин олими бузург ва мазлум табдил шудааст; Чароки мусалламан аз назари оқилон, танҳо андешаҳо ва омӯзаҳои Исломӣ ва ислоҳгаронаи ӯ аҳмият дорад ва ному лақаб ва шӯҳрати ӯ таъйин кунанда нест; Бо таваҷҷуҳ ба онки ин андешаҳо ва омӯзаҳо муттакӣ бар ном ва лақаб ва шӯҳрати ӯ нест то бо тағйири он тағйир ёбад, бал муттакӣ бар китоби Худо ва суннати мутавотири Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ва аҳкоми қатъии ақл аст ки дар ҳар ҳол собит ва қобили пайравӣ аст. Бинобарин, шумо метавонед тасаввур кунед ки номи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ, Муҳаммад, ё Алӣ, ё Умар, ё Саъид, ё Ҷаъфар, ё Қосим, ё Муҳаммад Алӣ, ё Абдуллоҳ, ё чизи дигаре аз ин қабил аст; Чароки ӯ ҳар номе дошта бошад, нависандаи китоби «Бозгашт ба Ислом» ва раҳбари наҳзати мубораке аст ки ба кӯрии чашми мунофиқон ва бемордилон, барои иқомаи Исломи холис ва комил дар ҷаҳон ва таҳаққуқи ҳокимияти Маҳдӣ зуҳур кардааст ва бо вуҷуди ҳамаи адоватҳо ва ҷавсозиҳо ба ҳаракати худ то расидан ба ормони мутаъолӣ ва муқаддасаш имома медиҳад Ин Шоъ Аллоҳ. [Нақд ва баррасии 4]

Мансури Ҳошимии Хуросонӣ ба сӯӣ «Худ» даъват намекунад, балки ошкоро ба сӯӣ «Маҳдӣ» даъват мекунад; Чароки даъвати ӯ ба ҳампаймононе барои ҳифозат аз «Маҳдӣ» ва иъонат ва итоъати ӯ, бо ҳеҷ тақрире даъват ба «Худ» талаққӣ намешавад ва «Даъват ба худ» номидани он, монанди «Шаб» номидани «Рӯз» аст ки чизе ҷуз таҳаккум дар номгузорӣ нест. Бегумон касе ба сӯӣ «Худ» даъват мекунанд ки барои «Худ» ҳаққи ҳокимият мешиносанд ва дигаронро ба ҳифозат, иъонат ва итоъати «Худ» малзум медонанд ва ҷуз ҳифзи ҳукумати «Худ» ҳамме надоранд; Ё худпарастоне ки дар ботлоқи иддаъоҳо фуру рафтаанд ва ҷуз «Ман инам» ва «Ман онам» ҳарфе надоарнд ва ҷуз барои исботи «Худ» намекӯшанд; Ҳамонон ки худро дар радифи Паёмбарони Худо медонанд ва дар арзи хулафоъи Ӯ мешуморанд ва ба номҳои авлиёъи Ӯ меноманд, дар ҳоле ки дар назари Ӯ аз ҳашароте бефоидатаранд! [Нақд ва баррасии 16]

Чизе ки шумо онро сиёсат меномед ва мӯътақидед ки Мансури Ҳошимии Хуросонӣ фоқиди он аст, ҳамон дурӯғ ва фиреб ва дурӯӣ аст ки дар Ислом ҷойе надорад ва аз ин рӯ, дар сирати Мансури Ҳошимии Хуросонӣ низ дида намешавад; Ҳамчунонки бархӣ ҳамфикрони шумо дар замони амирул мӯъминин Алӣ ибни Абӣ Толиб, он ҳазратро низ бо ҳамин истедлоли шумо ба бесиёсатӣ муттаҳам мекарданд ва ба хотири созиш накардан бо золимон ва мунҳарифон, содалувҳ ва бетатбир мепиндоштанд, дар ҳоле ки он ҳазрат аз сиёсат ва татбири лозим бархурдор буд ва танҳо ба сабаби тақво аз дурӯғ ва фиреб ва дурӯӣ ва созиш бо золимон ва мунҳарифон, иҷтиноб мекард. Мансури Ҳошимии Хуросонӣ низ дар хатти Ислом ва дар хатти Алӣ ибни Абӣ Толиб аст ва аз хатти онҳо хориҷ намешавад; Ба ин маъно ки барои хушоянди касе ҳаққеро кетмон ва ботилеро изҳор намекунад ва барои ҷалби ҳимояти касе ба тамаллуқ ва чоплусӣ мутавассил намешавад, балки ҳақро ошкор месозад агар чи ҳамаи ҷаҳонро дар баробари эшон қарор диҳад ва ботилро мардуд мешуморад агарчи ҳамаи мардумро аз пиромуни эшон пароканда намояд; Чароки Худованд ва халифаи Ӯ дар замин барои ӯ кифоят мекунанд ва бо вуҷуди он ду аз душмании ҷаҳон ва аҳлаш намеҳаросад. Эшон дил аз дунёи беарзиши шумо гусастааст ва ба чизҳое ки барои шумо бисёр муҳим аст аҳммият намедиҳад; Чароки аз уфуқӣ бисёр болотар аз уфуқи диди шумо ба ҷаҳон менигарад ва аз муъодилотӣ бисёр волотар аз муъодилоти шумо пайравӣ мекунад. Эшон аз ҳеҷ гурӯҳ ва фирқа ва мазҳаб ва кишваре ба ноҳақ интиқод накарда, балки бар пояи китоби Худо ва суннати мутавотири Паёмбараш интиқод карда ва бо ин васф, эшон решаи ҳамаро назада, балки Худо решаи ҳамаро задааст! [Нақд ва баррасии 9]

Мансури Ҳошимии Хуросонӣ аз инки инҳирофи ҳамаи гурӯҳҳо, фирқаҳо, мазҳабҳо ва кишварҳои Исломиро бо такя бар яқиниёти Ислом ва муштаракоти мусалмонон ва бо баёнӣ илмӣ ва дилсӯзона тазаккур дода ва умуми ононро бидуни табъиз ва истисно, ба сӯӣ Исломи холис ва комил ва заминасозӣ барои зуҳури халифаи Худованд дар замин даъват карда, пушаймон ва шармсор нест; Зеро пушаймонӣ ва шармсорӣ шоистаи касе аст ки бар хилофи китоби Худованд ва суннати Паёмбараш амал карда ва чунин касе аст ки дар дунё ва охират пушаймон ва шармсор аст. Ҳар чанд эшон ҳами гурӯҳҳо, фирқаҳо, мазҳабҳо ва кишварҳои Исломиро ба ҳамроҳӣ бо хеш дар роҳи мубораке ки дар пеш гирифтааст, даъват мекунад; Бо таваҷҷуҳ ба инки инсофан ҳамроҳӣ бо эшон дар ин роҳ, барои ҳамаи онҳо мумкин аст ва наҳзати эшон аз чунон вусъате бархурдор аст ки барои ҳамаи онҳо гунҷоиш дорад ва ҳақиқатан ва на иддаоъан мунҳасир ба ҳеҷ як аз онҳо нест ва агар онҳо натавонанд зери парчами эшон бо чунин сояи паҳоваре гирди ҳам ояанд, ҳаргиз зери парчами касе гирди ҳам нахоҳанд омад, вале рӯшан аст ки агар ҳеҷ як аз онҳо ин корро анҷом надиҳанд ва ҳамагӣ дар радди эшон иҷтимоъ кунанд, ба эшон зиёне намерасонанд, балки ба худ зиён мерасонанд ва эшон дар ҳар сурат, «Мансур» ва пирӯзи ин майдон аст; Чароки ҳадафи эшон анҷоми вазифаи ақлӣ ва шаръӣ бо табйини ҳақиқати Ислом аст ва ин ҳадафе аст ки ҳамакнун низ ҳосил шудааст; Чароки паёми эшон бо нашри китоби «Бозгашт ба Ислом» ба некӣ иблоғ гардида ва монанди базри мубораке ба ҳар гӯшаи ин замини паҳновар пошида шудааст ва табиъатан дер ё зуд, дар сарзаминҳои дур ё наздик, яке яке ва дуто дуто ва чандто чандто ҷавона мезанад ва ба рағми ҳамаи душманиҳо ва каҷандешиҳо рушд мекунад ва тавонманд мегардад то ҷойе ки ба шаҷараи таййиба бо аслӣ собот ва фаръӣ дар осмон табдил мешавад ва меваи худро медиҳад. [Нақд ва баррасии 9]

Мурури бар китоби «Бозгашт ба Ислом» навиштаи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ
Саййид Муҳаммад Содиқи Ҷаводиён

Нависанда дар бахши дигаре аз китоби «Бозгашт ба Ислом» суннати Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва салламро барои ҳамеша мӯътабар ва қобили пайравӣ медонад, вале мӯътақид аст ки дастрасии яқини ба он умдатан барои аҳли замони он ҳазрат мумкин аст ва барои ояндагон мумкин нест. Аз ин рӯ, ояндагон ба марҷаъи дигаре барои яқин ба суннати Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам ниёзманданд ва он марҷаъ, халифаи Худованд дар замин аст ки нойиби Паёмбар дар татбиқи аҳкои Худованд шумурда мешавад ва алалқоъида монанди Қуръон ҳамеша дар дастрасии мардум аст. Нависанд пас аз баррасии нусуси қатъии Исломӣ шомили оёти Қуръон ва аҳодиси мутавотири Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам бо шеваӣ бадеъи ва қонеъ кунанда барои умуми мусалмонон ва бар канор аз ҳар гуна ҷиҳатгирии мазҳабӣ исбот мекунад ки хулафои пас аз Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам дувоздаҳ тан аз аҳли байти ӯ ҳастанд ки се нафари оғозини онҳо Али, Ҳасан ва Ҳусейн ҳастанд ва охарини онҳо Маҳдӣ аст. [Мақолаи 1]

Мурури бар китоби «Бозгашт ба Ислом» навиштаи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ
Саййид Муҳаммад Содиқи Ҷаводиён

Нависанда дар бахши дигаре аз китоби «Бозгашт ба Ислом»... баррасии ҷойгоҳи Маҳдӣ ва нақши ӯ дар таҳаққуқи ормони Ислом ки адолати ҷаҳонӣ аст мепардозад ва дар ин бора зароъиф ва дақоъиқеро матраҳ мекунад ки комилан бадеъи ва бесобиқа аст. Ба унвони намуна, ӯ бар хилофи дигарон ки пайдойиш ва зуҳури Маҳдиро баста ба ирода ва иқдоми ибтидойии Худованд ва тобеъи ҳикмат ва маслиҳати Ӯ мепиндоранд, онро баста ба ирода ва иқдоми ибтидойии мардум ва тобеъи ихтёр ва омодагии онҳо медонад ва бо сароҳат ва қотеъияти аҷибе мӯътақид аст ки дастрасии онҳо ба Маҳдӣ мумкин аст ва бо ин васф, онҳо бояд танҳо ба ҳифозат, иъонат ва итоъат аз ӯ биандешанд ва набояд худро ба ҳифозат, иъонат ва итоъат аз ғайри ӯ дар ҳар пӯшише ки бошад саргарм созанд. [Мақолаи 1]

Мурури бар китоби «Бозгашт ба Ислом» навиштаи Мансури Ҳошимии Хуросонӣ
Саййид Муҳаммад Содиқи Ҷаводиён

Ҳошимӣ дар идомаи китоби худ, ба табйини муҳимтарин асли Ислом яъне тавҳид мепардозад ва онро ба се қисм тавҳиди дар таквин, ташриъ ва таҳким ё ҳокимият тақсим мекунад ва ҳар якеро ба тафсил тавзиҳ медиҳад. Сипас ба муъаррифии сойири усули ақойид ва мабонии аҳкоми Ислом мепардозад ва ҳар якеро бо манҳаҷҷӣ мутафовит ва хос, бозтаъриф мекунад ва ба унвони намуна, абвоби ҷадидеро дар бораи закот, ҳаҷ ва ҷиҳод ба рӯӣ аҳли фиқҳ мегушояд ки аз ҳар як абвоби дигаре гушуда мешавад. Ба ин тартиб ӯ бо истинод ба иқтизоъоти рӯшани ақлӣ ва истешҳод ба нусуни қатъии шаръӣ ки чизе ҷуз оёти Қуръон ва аҳодиси мутавотири Паёмбар саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам нест, ақойид ва аҳкоми Исломро бозтаъриф мекунад ва қироъати ҷадид ва комилан мутафовитеро аз он ироъа медиҳад ки метавон як мактаб ва идеъоложии Исломӣ шумурда шавад ва инқилоберо дар нигариш ва рӯйкарди мусалмонони ҷаҳон ба вуҷуд овард ва заминасози ваҳдат ва ҳамгароӣ онон дар ояндаи наздик ва таҳавулотӣ азим ва бунёдин дар сохторҳои сиёсӣ ва фарҳангии онон бошад. [Мақолаи 1]

Чи касоне китоби «Бозгашт ба Ислом» ро намехонанд ё мехонанд ва аз он баҳра намебаранд?
Ризо Ғафуриён

Гурӯҳе аз мардум аз интишори китоби шарифи «Бозгашт ба Ислом» бехабаранд ва аз он иттилоъе надоранд. Ин халаъе аст ки бояд бо ҳиммати мусалмонон дар ростои иттилоърасонии ҳарчи бештар аз ин китоби шариф пур шавад, то ҳадде ки рӯзе бирасад ки мусалмоне набошад ки аз китоби «Бозгашт ба Ислом» беиттилоъ бошад ва онро нахонда ва нафаҳмида бошад... Гурӯҳе аз мардум ки китобро дарёфт карда ва хондаанд аммо мушкили онҳо адами фаҳми комил ва саҳиҳи тамом ё бахшҳое аз он аст, аз ин рӯ нисбат ба он беъэтиноӣ мекунанд. Рӯшан аст ки ин масала роҳи ҳалли содае дорад. метавонанд бо муроҷиъа ба пойгоҳи иттилоърасонии дафтари аллома Мансури Ҳошимии Хуросонӣ ва муроҷиъа ба бахши шарҳи осор ва ё бахши пурсишҳо ва посухҳо, зимни мутолиъаи шарҳҳоӣ ин китоби шариф ки омода шуда ва бо ҳимояти дигар бародарон ва хоҳарони мусалмон аз ақсоӣ нуқоти олам қобили тавсиъа ба забонҳои дигар аст, ва низ мутолиъаи саволоти мусалмонон дар бораи китоб ва посухҳои пойгоҳ ба эшон, ҳаргуна ибҳоми худро бартараф намоянд. [Мақолаи 2]

Чи касоне китоби «Бозгашт ба Ислом» ро намехонанд ё мехонанд ва аз он баҳра намебаранд?
Ризо Ғафуриён

Гурӯҳе аз мардум касоне ҳастанд ки мумкин аст китобро ба ҳар тариқе дарёфт карда бошанд вале ба аҳмияти он пай набурда бошанд ва ё ба далили машғулаҳои рӯзмара фурсати хондани китоб ва тамаркуз бар рӯӣ онро пайдо накарда бошанд лизо онро дар авлавиятҳои баъдӣ гузошта ё асосан ба канорӣ дур ва маҳҷур ниҳодаанд. Мутаъассифона рӯзмарагиҳо ва мушкилоти ҷории зиндагӣ дарди ҳама гире аст ки аз таваҷҷуҳ ба ҳақиқат бозмедоард. Аммо ба ростӣ агар мардум бидонанд ки роҳи ҳалли ҳамин мушкилоти рӯзмараашон монанди боло рафтани қимати аҷнос, кирояи хонаҳо, мушкилоти таҳсилӣ ва тарбиятии фарзандон, мушкилоти хонаводагӣ ва монанди он, дар китоби Бозгашт ба Ислом навишта шудааст, шояд дар ҳамон буҳбуҳаи рӯзмарагиҳо ва мушкилот ҷое барои хондан ва таъамул дар бораи ин китоб боз кунанд ва нигоҳашон нисбат ба он куллӣ тағйир ёбад ва бо кунҷковӣ ва тезбинии фаровоне онро бихонанд. [Мақолаи 2]