худбузург пиндорӣ аст ки дар бениёз пиндоштани худ аз шинохти ҳақ намуд меёбад ва ба саркашӣ аз қабули он меанҷомад; Чунонки Худованд фармудааст: ﴿كَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَيَطْغَىٰ ۝ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَىٰ﴾[1]; «Чунин нест, ҳароина инсон саркашӣ мекунад; Чун бинад ки бениёз шудааст»! Зеро касе ки худро бузургтар аз чизе ки ҳаст мепиндорад, ниёзи худ ба шинохтро дар намеёбад ва табъан барои таъмини он, иқдоме намекунад ва таъмини он тавассути дигариро низ мунофии бузургӣ хеш меингорад ва намепазирад; Чунонки Худованд фармудааст: ﴿كَذَٰلِكَ يَطْبَعُ اللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ قَلْبِ مُتَكَبِّرٍ جَبَّارٍ﴾[2]; «Ин гуна Худованд бар ҳар дили мутакаббири ҷабборе мӯҳр мениҳад» Ва фармудааст: ﴿سَأَصْرِفُ عَنْ آيَاتِيَ الَّذِينَ يَتَكَبَّرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَإِنْ يَرَوْا كُلَّ آيَةٍ لَا يُؤْمِنُوا بِهَا وَإِنْ يَرَوْا سَبِيلَ الرُّشْدِ لَا يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا وَإِنْ يَرَوْا سَبِيلَ الْغَيِّ يَتَّخِذُوهُ سَبِيلًا ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا وَكَانُوا عَنْهَا غَافِلِينَ﴾[3]; «Касоне ки дар замин ба ноҳақ такаббур меварзандро аз нишонаҳои худ боз хоҳем дошт то чун нишонаеро бубинанд ба он имон наёварданд ва чун роҳи рушдро бубинанд онро роҳи хеш нагиранд ва чун роҳи бадбахтиро бубинанд онро роҳи хеш бигиранд! Ин ба он сабаб аст ки онон нишонаҳои моро дурӯғ шумурданд ва аз он бехабар буданд» Ва фармудааст: ﴿إِنَّ الَّذِينَ يُجَادِلُونَ فِي آيَاتِ اللَّهِ بِغَيْرِ سُلْطَانٍ أَتَاهُمْ ۙ إِنْ فِي صُدُورِهِمْ إِلَّا كِبْرٌ مَا هُمْ بِبَالِغِيهِ ۚ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ ۖ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ﴾[4]; «Ҳароина касоне ки дар бораи нишонаҳои Худо бидуни ҳуҷҷате ки ононро омада бошад муҷодила мекунанд, дар синаҳошон ҷуз кибре ки ба он намерасанд нест! Пас ба Худо паноҳ бибар; Чи онки Ӯ шунавоӣ биност»!

[Маншаъи такаббур]

Ончи боъиси пайдоиши ин ҳолат дар инсон мешавад, фазилатӣ воқеъӣ ё мавҳум аст ки дар ӯ вуҷуд дорад ва ба он мағрур аст; Чунонки бархӣ ба нажоди худ мағруранд; Монанди иблис ки нахустин мутакаббир буд ва Худованд дар бораи ӯ фармудааст: ﴿قَالَ أَنَا خَيْرٌ مِنْهُ ۖ خَلَقْتَنِي مِنْ نَارٍ وَخَلَقْتَهُ مِنْ طِينٍ﴾[5]; «Гуфт: Ман аз ӯ бартарам; Чароки манро аз оташ офаридӣ ва ӯро аз гил офаридӣ» Ва бархӣ